Η ΕΞΩΓΗΙΝΗ ΜΟΥΜΙΑ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ

...γράφει ο Χάρης Κουτσιαύτης. Ερευνητής εξωγήινης επισκεψιμότητας και UFOs.

  Η «μούμια» που φορούσε τη χρυσή «Προσωπίδα του Αγαμέμνονα» είναι μία από τις κορυφαίες ανακαλύψεις που βρέθηκαν στις Μυκήνες. Αν κι η χρυσή προσωπίδα βρίσκεται ως έκθεμα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο κέντρο της Αθήνας, ελάχιστοι γνωρίζουν ότι το περίφημο αυτό έκθεμα αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο εύρημα, τόσο για το ιστορικό πρόσωπο που απεικονίζει, όσο και για την ίδια την αυθεντικότητα της αγνοουμένης «μούμιας» που δεν έφερε ανθρώπινα χαρακτηριστικά!
  Αν σου αρέσουν τα μυστήρια της αρχαιολογίας, πάμε να ταξιδέψουμε μαζί στο παρελθόν σε μία ιστορική στιγμή του 19ου αιώνα που δεν σου εξιστόρησαν ποτέ σωστά...

Η ελαιογραφία της μούμιας που φορούσε τη χρυσή προσωπίδα του Αγαμέμνονα.

  Η όλη ιστορία της ύπαρξης της «μούμιας» προέρχεται από ένα, όχι και τόσο γνωστό, άλμπουμ-ημερολόγιο του Γερμανού αρχαιολόγου και τυχοδιώκτη Ερρίκου Σλήμαν (Heinrich Schliemann). Η συγκεκριμένη παράξενη ιστορία αναγράφεται πως ξεκινά στις 30 Νοεμβρίου του 1876 στο χώρο των αρχαίων Μυκηνών. Η ημέρα εύρεσής είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς ακολουθεί ένα ξαφνικό ταξίδι του Σλήμαν στην Αθήνα στις 26-27 Νοεμβρίου του 1876 και προηγείται μόλις τριών ημερών από το τέλος της ανασκαφής που ολοκληρώνεται στις 3 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Με άλλα λόγια, μετά από τέσσερις μήνες ανασκαφών, ο Σλήμαν φεύγει για την Αθήνα και, επιστρέφοντας στις Μυκήνες, βρίσκει αμέσως το πιο σημαντικό εύρημα της ανασκαφής του, κηρύσσοντας τις εργασίες «περαιωμένες» σε 8 ημέρες! Το ταχύτατο αυτό χρονικό διάστημα ήταν τόσο περίεργο που σήκωσε θύελλα θεωριών συνωμοσίας από την επομένη κιόλας ημέρα. Και γι' αυτό έφταιγε ο ίδιος ο Σλήμαν λόγω του τυχοδιωκτισμού του, αφού οι πράξεις του συνεχώς δημιουργούσαν αμφιβολίες. Είχε προηγηθεί ο «Θησαυρός του Πριάμου» στην Τροία που εν τέλη φυγάδεψε στη Γερμανία, χωρίς να δώσει τα ποσοστά που αναλογούσαν στους Οθωμανούς, αλλά και χωρίς να πείσει τους αρχαιολόγους για τις επιστημονικές μεθόδους που ακολούθησε για την ανεύρεσή του. Στην πραγματικότητα τον κατηγορούσαν ότι «φύτεψε» το θησαυρό στην Τροία για να μην κλείσει ταπεινωμένος τη μεγάλη ανασκαφική του περιπέτεια. Υποστήριξαν ότι τα «κοσμήματα της Ωραίας Ελένης» ήταν ευρήματα από άλλους αρχαιολογικούς χώρους, τα οποία είχε επεξεργαστεί χρυσοχόος, συνεργάτης του Σλήμαν, πριν τα φορέσει η Σοφία Σλήμαν και θαμπώσει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ούτως ή άλλως η «ηλικία» των κοσμημάτων του «Θησαυρού» αποδείχθηκε 1.000 χρόνια πριν την ομηρική Τροία του Πριάμου και της Ωραίας Ελένης, κάτι που δεν αναιρεί όμως την πιθανή κατοχή τους από τους ευγενείς της Τροίας. Για τους δύο αυτούς λόγους, η κυβέρνηση της Ελλάδας έδωσε άδεια στον Σλήμαν να σκάψει στις Μυκήνες με μεγάλο σκεπτικισμό και βάζοντας επιτηρητή έναν Έλληνα αρχαιολόγο, τον Παναγιώτη Σταματάκη.

Οι αρχαιολόγοι Λέβεντορ, Ντέρπφελντ, Σλήμαν, με τη γυναίκα του Σλήμαν, στις Μυκήνες το 1885.

  Φτάνοντας στην επίμαχη ημέρα, δηλαδή στις 30 Νοεμβρίου του 1876, κατά τις ανασκαφές στις Μυκήνες, ο Σλήμαν ανέσκαπτε τον πέμπτο από τους έξι λακκοειδείς τάφους του Ταφικού Κύκλου Α’. Μέσα στον πέμπτο λακοειδή τάφο (V ή Ε στα ελληνικά) ανακαλύπτει τρεις σορούς (κατά τον Σταματάκη ονομαζόμενοι ως Τ, Υ και Φ) που ήταν ντυμένοι με υφάσματα πλούσια διακοσμημένα με ρόδακες από χρυσά ελάσματα, χρυσά κοσμήματα, και γύρω τους περιτριγυρισμένοι με όπλα και πολύτιμα σκεύη. Οι δύο από τους τρεις νεκρούς έφεραν επιπλέον χρυσές προσωπίδες και επιστήθια. Τότε, σηκώνοντας την επίμαχη και πιο καλοσχηματισμένη προσωπίδα του νεκρού Φ, ο Σλήμαν διαπίστωσε ότι η συγκεκριμένη δεν έκρυβε από κάτω της ακόμα έναν σκελετό αλλά ένα καλοδιατηρημένο πτώμα, χωρίς μαλλιά και μύτη, με μάτια και με 32 δόντια. 

Σχέδιο από τις σημειώσεις του Παναγιώτη Σταματάκη του εσωτερικού του τάφου Ε ή V, με τις τρεις σορούς Τ, Υ και Φ.

  Στο επίμαχο άλμπουμ-ημερολόγιο ο Σλήμαν θα αναφέρει: «Το στρογγυλό πρόσωπο με όλη την σάρκα του είχε διατηρηθεί θαυμάσια κάτω από τη χρυσή προσωπίδα. Δεν υπήρχε ούτε ίχνος από τα μαλλιά, αλλά τα δύο μάτια διακρίνονταν τέλεια, όπως και το στόμα, το οποίο λόγω του βάρους που είχε δεχθεί, ήταν διάπλατα ανοιχτό, αποκαλύπτοντας 32 όμορφα δόντια. Όλοι οι γιατροί που ήλθαν να δουν τον νεκρό συμπέραναν από τα δόντια ότι ο άνδρας αυτός πρέπει να είχε πεθάνει στην νεαρή ηλικία των 35 ετών. Η μύτη είχε τελείως εξαφανισθεί. Το χρώμα της σάρκας έμοιαζε πολύ με αυτό μιας Αιγυπτιακής μούμιας. Στο προσωπείο, τώρα, τα χαρακτηριστικά είναι τελείως ελληνικά και πρέπει ειδικά να προσεχθεί η μακριά λεπτή μύτη, η οποία βρίσκεται σε ευθεία γραμμή με το μέτωπο και κάθε άλλο από μικρή είναι. Τα μάτια, που είναι κλειστά, είναι μεγάλα και αποδίδονται καλά με τις βλεφαρίδες. Πολύ χαρακτηριστικό επίσης είναι το μεγάλο στόμα, με τα χείλη σε καλές αναλογίες. Επίσης η γενειάδα έχει καλά αποδοθεί και ειδικότερα το μουστάκι με τις άκρες του στραμμένες προς τα επάνω σε σχήμα ημισελήνου. Μας προκαλεί κατάπληξη η δεξιοτεχνία των αρχαίων Μυκηναίων χρυσοχόων, οι οποίοι μπορούσαν να κατασκευάσουν πορτρέτα σε πλάκα συμπαγούς χρυσού και κατά συνέπεια να ανταγωνίζονται οποιονδήποτε σύγχρονο χρυσοχόο.» Ενώ με σχόλιο του αργότερα σε ανακοίνωσή στον Ελληνικό Τύπο συμπληρώνει ότι: «...ο νεκρός ανταποκρίνεται πλήρως στην εικόνα που εδώ και πολύ καιρό είχε πλάσει η φαντασία μου για τον πανίσχυρο Αγαμέμνονα».

  Κανείς δεν αμφισβητεί τα όσα προσέφερε ο Ερρίκος Σλήμαν στην Ελληνική και Παγκόσμια αρχαιολογία, παρά τις τυχοδιωκτικές του επιλογές, αλλά είναι εμφανές πως πολλές φορές έβγαζε γρήγορα συμπεράσματα. Το μεγαλύτερο κύμα αμφισβήτησης της αυθεντικότητας της χρυσής «Προσωπίδας του Αγαμέμνονα» εκδηλώθηκε πριν από δεκαπέντε χρόνια από το έγκυρο αμερικανικό περιοδικό «Archeology», το οποίο μετά από μια σειρά άρθρων, καλούσε την Ελλάδα να εξετάσει τη «Προσωπίδα του Αγαμέμνονα» συγκριτικά με τις άλλες τέσσερις νεκρικές μάσκες που βρέθηκαν στις Μυκήνες, ώστε να διαπιστώσει ομοιότητες και διαφορές στην τεχνική επεξεργασίας και στα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη σμίλεψή τους. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο μετά από χρόνια, απεφάνθη πως η επίμαχη προσωπίδα δεν ήταν αντίγραφο του Σλήμαν, αλλά αυθεντική. Όμως, η «Προσωπίδα του Αγαμέμνονα» και η «μούμια» δεν πιστοποιούνταν πια πως ανήκαν στον ίδιο τον Αγαμέμνονα, αλλά ότι φέρουν λανθασμένα το όνομα του, λόγω του Σλήμαν. Πιο συγκεκριμένα, η Λένα Παπάζογλου – Μανιαδάκη (αρχαιολόγος με ειδίκευση στην προϊστορική αρχαιολογία) αναφέρει από το 2010 πως σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες η προσωπίδα ανήκει σ’ ένα ηγετικό πρόσωπο 3 αιώνες πριν δράσει ο Αγαμέμνονας (ανάμεσα στα έτη 1550-1500 π.Χ), ενώ στις σημειώσεις της κυρίας Παπάζογλου-Μανιαδάκη, η παράξενη «μούμια» γράφεται με μεγάλη επιφυλακτικότητα και διαρκώς με εισαγωγικά, καθώς πολλές φορές στην ιστορία έχουν βρεθεί καλοδιατηρημένα πτώματα χωρίς ταρίχευση, όπως χαρακτηριστικά αναγράφει. Επίσης, η έλλειψη απτών στοιχείων για την ύπαρξη «μούμιας» είναι ιδιαίτερα αισθητά. Πλέον έχουμε αρκετά οστά και θραύσματα διαφόρων μελών, αλλά όχι το σύνολο του σκελετού με τα ίχνη της ταρίχευσης των αναφορών.

   Όμως, η «μούμια» δεν αποτελεί αμφιλεγόμενο εύρημα γιατί επιβεβαιώνεται από άλλους παράγοντες. Εκτός των όσων σημειώνονται στο άλμπουμ-ημερολόγιο του Ερρίκου Σλήμαν, υπήρχαν και οι χιλιάδες μάρτυρες που την είχαν δει τις ημέρες που εκταφιάστηκε: «Η είδηση ότι το ανεκτά καλά διατηρημένο σώμα ενός άνδρα της μυθικής ηρωικής εποχής είχε βρεθεί, καλυμμένο με χρυσά στολίδια, εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά στην Αργολίδα, και άνθρωποι ήρθαν κατά χιλιάδες από το Άργος, το Ναύπλιο και τα χωριά, για να δουν το θαύμα», τηλεγράφησε ο Σλήμαν στο Ναύπλιο. Εκατόν σαράντα τέσσερα χρόνια μετά, ο 77χρονος Παναγιώτης Καπλανόγλου από τα Φίχτια Αργολίδας θυμάται τον παππού του να του διηγείται πως ο δικός του παππούς βρισκόταν εκεί για να αντικρίσει την μεγαλειώδη ανακάλυψη των αρχαιολόγων: «Μιλούσαν πως βρέθηκε ο αρχαίος στρατηλάτης, ο μυθικός Αγαμέμνονας, όπως ακριβώς τη μέρα που πέθανε, με σάρκα και οστά. Ο παππούς του παππού μου είχε δώσει τότε ένα ολόκληρο Διώβολον για να δει τον Αγαμέμνονα, όμως προς απογοήτευσή του είδε ένα σάπιο κουφάρι που έμοιαζε με τον διάβολο. Χιλιάδες ήταν αυτοί που πίστεψαν τα ψέματα των αρχαιολόγων και έχασαν τότε τα λεφτά τους. Η απάντησή τους ήταν πως, ώρα με την ώρα, το δέρμα σάπιζε όλο και περισσότερο και τους ρωτούσαν αν ήταν κανείς γιατρός ή νεκροθάφτης ή αν γνώριζε πως θα σταματούσαν τη σήψη.»
  Όπως σημειώνει ο Σλήμαν, όταν ανακάλυψαν τη «μούμια» κανείς δεν ήξερε πως να τη προστατέψει από την ατμοσφαιρική φθορά, και για αυτόν τον λόγο έψαχνε ένα φαρμακοποιό να τη διατηρήσει μ’ όποια μέσα μπορούσε και ένα ζωγράφο να την αποτυπώσει σε μία ελαιογραφία. Λίγες ώρες μετά ένας φαρμακοποιός από το Άργος και ένας ζωγράφος από το Ναύπλιο έφτασαν για βοήθεια. Η ελαιογραφία έγινε επάνω σε ένα χοντρό χαρτί με μήκος 58,5 εκατοστών και πλάτος 38,2 και αναπαριστά το πτώμα περίπου στο ένα τρίτο του φυσικού του μεγέθους, σε σκοτεινές αποχρώσεις του καφέ. Στην αποτύπωση παραλείφθηκε η περιοχή της λεκάνης και συνέχιζε ξανά από τις κορυφές των μηριαίων οστών. Το πορτρέτο είχε διπλωθεί στη μέση για να χωράει στο άλμπουμ, ενώ δεν υπήρχε η υπογραφή του καλλιτέχνη. Ο άνθρωπος που την φιλοτέχνησε ξεχάστηκε να αναφερθεί και στις σημειώσεις του Σλήμαν, όχι όμως κι ο φαρμακοποιός που καθυστέρησε τη σήψη: «Προς μεγάλη μου χαρά, το σώμα κράτησε δύο μέρες, όταν ένας φαρμακοποιός από το Άργος, ο Σπυρίδων Νικολάου ονόματι, το έκανε σκληρό και συμπαγές ρίχνοντας πάνω του οινόπνευμα, στο οποίο είχε διαλύσει φυτική κόλλα. Το σχεδόν μουμιοποιημένο σώμα στη συνέχεια το σηκώσαμε με λίγη δυσκολία και το μεταφέραμε στην Αθήνα, όπου θυμάμαι ότι το έβαλαν στο κάτω ράφι μιας γυάλινης θήκης στη μυκηναϊκή αποθήκη του Εθνικού Μουσείου. Όλη την ταλαιπωρία και τα έξοδα του ναρκωτικού του σώματος για να γίνει αυτό σκληρό και συμπαγές, την ανύψωσή του από τον τάφο και την μεταφορά του σε γύψινο κιβώτιο μαζί με το χώμα που το κάλυπτε για αιώνες, τα κάλυψε η Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών.» Η ενέργεια του Σλήμαν να κλείσει τα λείψανα σε γύψινο κιβώτιο «μαζί με το χώμα που τα κάλυπτε για αιώνες» είπαν πολλοί πως ήταν μια απελπισμένη προσπάθεια να τα σώσει, επαναφέροντάς τα στις συνθήκες που τα διατήρησαν επί χιλιετίες, εν τέλη αφελώς, μια που η έκθεση στην ελεύθερη ατμόσφαιρα ήταν πια γεγονός.
  Όμως, όντως ίσχυε κάτι τέτοιο ή ο Σλήμαν ήθελε απλά να κρύψει το περιεχόμενο του κιβωτίου από τον Σταματάκη που επιτηρούσε τη μεταφορά των ευρημάτων;

  Το 1997 όταν ανοίχτηκε το κιβώτιο για να μελετηθούν τα λείψανα, οι οστεολόγοι δεν παρατήρησαν τίποτα από τις ζωηρές περιγραφές του Σλήμαν. Αντί για τα 32 δόντια, εμφανίστηκαν μόνο πέντε, εκ των οποίων δύο χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση της ισοτοπικής αναλογίας του στροντίου (87Sr/86Sr) και ήταν ανάμεσα στα δείγματα που χαρακτηρίστηκαν ως μη αυτόχθονα. Το διαφορετικό χρώμα στο σμάλτο και το επίπεδο της φθοράς μάλιστα υπονοεί πως ανήκουν σε δύο διαφορετικά άτομα! Ακόμη, στη θήκη βρέθηκε ένα θραύσμα του ισχιακού οστού της λεκάνης μιας γυναίκας. Η μία από τις ομάδες των δοντιών δίνει στο πτώμα ηλικία περίπου 30 χρόνων, συνεπώς αν τα δόντια ανήκαν στην κάτοχο του ισχιακού οστού, τότε αυτή η γυναίκα πρέπει να ήταν 30 ετών όταν πέθανε (όπως αναφέρει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων, στο τμήμα της Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ανδρέας Βλαχόπουλος). Οπότε δύο πράγματα έμελε να είχαν συμβεί. Πρώτον, τα λείψανα της «μούμιας» του τάφου V να είχαν τοποθετηθεί λανθασμένα αλλού μέσα στις αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, όπως συνέβη και στην περίπτωση του τάφου VΙ, και οι αρχαιολόγοι να εξέταζαν λάθος οστά, δηλαδή μιας γυναίκας που δεν υπήρχε περίπτωση να ήταν κάτω από την ανδρική προσωπίδα όπως εύλογα υποθέτει κανείς. Ή δεύτερον, υπήρχε μεγάλη πιθανότητα ο νεκρός Φ, να έχει αντικατασταθεί από κάποιους…
   Να σημειώσουμε εδώ πως η ύπαρξη του ταριχευμένου πτώματος δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, αφού εκτός από τις αναφορές στις σημειώσεις του Σλήμαν και την ελαιογραφία, υπήρχαν κι οι χιλιάδες Αργολιδιώτες που αναφέρεται ότι το είδαν. Όπως υπάρχουν κι η σύγχρονες αναφορές α) από την έκθεση του Υπουργείου Πολιτισμού «Τροία-Μυκήνες-Τίρυνς-Ορχομενός» το 1990 και β) των σύγχρονων αρχαιολόγων που αναφέρουν στο πτώμα πιθανή φυσική διατήρηση χωρίς ταρίχευση, αν και στην ελαιογραφία είναι ορατή η σπονδυλική στήλη, κάτι που σημαίνει ότι είχαν αφαιρεθεί από μπροστά τα εσωτερικά του όργανα. Μια σπονδυλική στήλη, που αν παρατηρήσετε πιο προσεκτικά δεν μοιάζει με ανθρώπινη. Φυσικά, όπως ήταν λογικό, η «μούμια» δεν αναγράφηκε ή αναφέρθηκε ποτέ ως εξωγήινο ον στις σημειώσεις ή στις ιστορίες του 1876, αφού η αντίληψη ενός εξωγήινου πλάσματος ξεκίνησε μισό αιώνα αργότερα. Επίσης, η εξωγήινη μορφή της κεφαλής δεν δικαιολογείται ως παραμόρφωση του προσώπου από το βάρος του προσωπείου, αφού το βάρος του δεν ήταν 35 κιλά όπως αναφέρεται συχνά, αλλά 168,5 γραμμάρια όπως και αναγράφεται στη περιγραφή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που εκτίθεται.

Η σελίδα 332 από το αυθεντικό λεύκωμα των Μυκηνών του Σλήμαν, στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.

Ένα ακόμα μυστήριο της ιστορίας αυτής είναι, τι απέγινε στη πραγματικότητα η εξαφανισμένη «μούμια»! Εκτός των εκδοχών που αναφέρθηκαν παραπάνω, δηλαδή ότι ήταν μια επιφανής γυναίκα 30 ετών κάτω από μια ανδρική προσωπίδα (μια απίθανη εκδοχή που υποστηρίζουν τα Ελληνικά Hoaxes!) ή ότι παραμένει ακόμα μπερδεμένη με άλλα λείψανα στις αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (εκδοχή που υποστηρίζουν αρκετοί αρχαιολόγοι), υπάρχει και η εκδοχή της αρχαιοκαπηλίας από τον ίδιο τον Σλήμαν. Δεν είναι τυχαίο που ο Σλήμαν μετά την αποκάλυψη του νεκρού Φ έφυγε από τις Μυκήνες, λέγοντας ότι η αποστολή του είχε τελειώσει και πως έπρεπε να διοχετεύσει την ενέργειά του αλλού. Σύμφωνα με τον ερευνητή της αρχαίας τεχνολογίας και ηλεκτρολόγο μηχανικό, Ιωάννη Βενιζέλο, η «μούμια» πιθανότατα δεν χώθηκε ποτέ στο χώμα του γύψινου κιβωτίου, αλλά φυγαδεύτηκε και πουλήθηκε στο ίδρυμα Σμιθσόνιαν για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό σε δολάρια. Το ίδρυμα Σμιθσόνιαν, είναι ένα μεγάλο αμερικανικό ίδρυμα ερευνών, που ιδρύθηκε το 1846, με στόχο «την αύξηση και τη διάδοση της γνώσης» κυρίως μέσα από μουσειακά εκθέματα φυσικής ιστορίας, μνημεία πολιτισμού και σχετικές έρευνες. Υπό την αιγίδα και την οικονομική υποστήριξη του κράτους των ΗΠΑ, ως ανεξάρτητος πολιτειακός οργανισμός, συγκροτείται από μια μεγάλη ομάδα 19 βασικών μουσείων και 169 θυγατρικών τμημάτων, εννέα ερευνητικών κέντρων και έναν ζωολογικό κήπο, γεγονός που το έχουν καταστήσει όχι μόνο ιδιαίτερα γνωστό παγκοσμίως, αλλά και το μεγαλύτερο συγκρότημα του είδους του στον κόσμο. Το αμερικανικό ίδρυμα, που εκθέτει σήμερα συνολικά 329 ελληνικά εκθέματα, όχι όμως και την «μούμια» που του καταλογίζει ο ερευνητής Ιωάννης Βενιζέλος, λέγεται πως την ήθελε διακαώς για ευνόητους λόγους και επίσης για να κάνει εξετάσεις DNA, που σύμφωνα με τον ερευνητή θα μπορούσαν να αποδείξουν την πραγματικότητα της Ελληνικής Μυθολογίας και την αδιάλειπτη συνοχή του Ελληνικού χρωμοσώματος σε ένα πλάσμα πιθανότατα προερχόμενο ή με καταγωγή από τα άστρα...

Η σελίδα 341 από το αυθεντικό λεύκωμα των Μυκηνών του Σλήμαν, στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ «ΠΡΟΣΩΠΙΔΑΣ» ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ. 

Η νεκρική προσωπίδα ανδρικής μορφής, γνωστή ως «Προσωπίδα του Αγαμέμνονα» έχει κατασκευασθεί από παχύ έλασμα, που σφυρηλατήθηκε πιθανότατα σε ξύλινο πυρήνα, ενώ οι λεπτομέρειες προστέθηκαν σε δεύτερο στάδιο με αιχμηρό εργαλείο. Απεικονίζεται η επιβλητική μορφή ενός γενειοφόρου άνδρα με ωοειδές πρόσωπο, πλατύ μέτωπο, μακριά λεπτή μύτη και λεπτά χείλη, σφιχτά κλεισμένα. Τα φρύδια επάνω από τα κλειστά μάτια, το μουστάκι και η γενειάδα αποδίδονται με έκτυπες παράλληλες γραμμές. Στην περιοχή των αυτιών φέρει οπές για τη στερέωση στο πρόσωπο του νεκρού με τη βοήθεια νήματος. Είναι η ωραιότερη από τις πέντε συνολικά χρυσές προσωπίδες, που έχουν βρεθεί στον Ταφικό Κύκλο Α των Μυκηνών και φαίνεται ότι προορίζονταν για άνδρες ηγεμόνες. Η συγκεκριμένη είναι η μοναδική που απεικονίζει γενειοφόρο άνδρα, αλλά και η μοναδική με τόσο έντονη απόδοση των χαρακτηριστικών του προσώπου.

Χρονολόγηση: Ύστερη Εποχή του Χαλκού, 16ος αιώνας π.Χ.
Τόπος Εύρεσης: Μυκήνες. Ταφικός Κύκλος Α, λακκοειδής τάφος V.
Διαστάσεις: πλάτος: 0,017 μ., ύψος: 0,025 μ., βάρος: 168,5 γρ.
Υλικό: Χρυσός

Τα ευρήματα του τάφου V στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Πηγές:
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, www.namuseum.gr/contact-gr.html
Heidelberg historic literature, Germany, https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/schliemann1878/0404
Δήμητρα Μήττα, «Όψεις του προσωπείου», www.komvos.edu.gr/masks/masks1.html
Χαρά Κιοσσέ, «Θύμα βεντέτας η χρυσή μάσκα του Αγαμέμνονα», www.tovima.gr/opinions/article/?aid=114434
Kenneth D.S. Lapatin, “Behind the Mask of Agamemnon Not A Forgery. How about a Pastiche?”
Δημήτρης Καλαντζής, «Προσωπείο του Αγαμέμνονα»: Το μυστήριο πίσω από τη μάσκα. www.postmodern.gr/2016/04/27/to-prosopeio-tou-agamemnwna/
Lena Papazoglou-Manioudaki, www.academia.edu
Louise Schofield, The Mycenaeans (2007).
Ιωάννης Βενιζέλος, ερευνητής της αρχαίας τεχνολογίας και ηλεκτρολόγος μηχανικός.
Τhe Smithsonian Institution, www.si.edu